Opdracht van Dennis: Schrijf een opiniestuk over jouw visie op vliegen.
De luchtvaart stortte in toen landje voor landje noodgedwongen in lockdown ging. Op de grote Nederlandse luchthavens nam het aantal vliegtuigpassagiers flink af: van 6,9 miljoen reizigers in april 2019 naar slechts 103 duizend een jaar later (bron: CBS). Een daling van ruim 98%. Maar zolang het aantal corona besmettingen weer afneemt, lijkt deze dip snel te vervluchtigen. In juli was het aantal passagiers alweer gestegen tot 1,7 miljoen, tegenover 7,7 miljoen vorig jaar. Kunnen we nog even vasthouden aan de lage cijfers?
Er zijn verschillende fantastische redenen om het vliegtuig in te stappen. Om iets van de wereld te zien is denk ik een belangrijke. Het is waardevol om een keer naar een andere cultuur te vliegen en te zien hoe het leven daar verloopt. Maar moet dat echt zo ver? En moet het met het vliegtuig? Ik betwijfel het.
Wat weet je eigenlijk als je aan de andere kant van de wereld geweest bent? Bij alle vrienden waarvan ik weet dat ze zichzelf wel eens een jetlag hebben gevlogen, hoor ik vooral verhalen over toeristische trekpleisters. Een enkeling is buiten de gebaande paden gegaan en heeft iets van het normale leven op locatie gezien. Je hoeft alleen niet ver te reizen om andere manieren van leven te ervaren. Er zijn al subtiele (en minder subtiele) cultuurverschillen aan te wijzen tussen Zeeland en de Randstad, tussen Oost en West Nederland. Laat staan als je naar een ander land in Europa reist. Verdiep je daar eerst eens in voordat je een paar ton CO2 extra uitstoot.
Want vervuilend is de luchtvaart absoluut. Binnen de transportsector is het in veel gevallen de meest vervuilende optie. Het verbranden van kerosine in de vliegtuigen zorgt ervoor dat een vliegreis 7 tot 11 keer zo zwaar het milieu belast als dezelfde reis met de trein (bron: Milieu Centraal). Kortom, waar een goede spoorwegverbinding ligt -zoals in Europa- is het sowieso al van de zotte om te vliegen. In veel gevallen is autorijden ook beter dan vliegen. Als je met twee of meer personen in een auto zit, kom je qua CO2-uitstoot per persoon al beter uit.
Maar tijd is ook een ding. Je hebt een weekje vrij en wil toch echt graag even op en neer naar de Canarische eilanden. Kun je daar op de grond liggen langs het water. Even ontsnappen aan alle druktes lijkt niet te kunnen op minder dan 3500 km afstand.
Dat geld bij vliegen geen rol speelt is natuurlijk mooi meegenomen. Vliegen is te goedkoop. Er zijn geen accijns op kerosine. Er is geen BTW op vliegtickets (wel op treintickets). Subsidies en zeer goedkope leningen worden door overheden uitgedeeld aan luchtvaartmaatschappijen. De kosten van de klimaatimpact van vliegen worden afgewenteld op de maatschappij als geheel, niet op de passagiers zelf. Vliegen is zelfs zo goedkoop dat mensen klagen dat de alternatieven zo duur zijn. Dat is geen excuus om dan maar te vliegen. Als je het jezelf alleen kan veroorloven om met het vliegtuig naar Barcelona te gaan en niet met de trein, vraag je dan af of je überhaupt daar heen moet gaan. Als je daar per se met het vliegtuig heen wil, lap je namelijk het milieu aan je laars.
Vliegen is ook nog extreem makkelijk. In mijn leven heb ik twee keer een retourtje gevlogen. Eerst naar Tsjechië en een jaar later naar Polen. Het was voor mij ook een bijzonder goedkoop alternatief. Bij de eerste reis viel het me op toen ik voet aan land zette in Tsjechië dat het eigenlijk totaal geen moeite kostte om zo’n stuk te reizen. Een paar jaar daarvoor was ik met mijn middelbare school in de bus naar Praag gegaan. Dat duurde vrijwel de hele dag. Nu zat ik ’s ochtends nog in de trein naar Eindhoven, en aan het begin van de middag stond ik al midden in Brno.
Met dezelfde vriendengroep als waarmee ik naar Brno ging, ben ik enkele jaren later naar Marseille gefietst. Tuurlijk, het duurde veel langer. Maar de reis zelf was veel interessanter. Je ziet het landschap langzaam veranderen. Je kan de plaatsjes onderweg bezoeken. We kwamen veel boeiends tegen. Het meest spectaculair vond ik een Romeins aquaduct in Zuid Frankrijk die tussen twee heuvels over onze fietsroute liep. Naast ons op de fiets was er op dat moment niemand. Een bijzondere ervaring. Langzamer reizen dan vliegen biedt dit soort voordelen die de moeite waard zijn om naar te kijken.
Hopelijk zet dit artikel je aan het denken voordat je de volgende tickets boekt. Reizen kan altijd, maar ook zonder vliegtuig. Ontspannen kan ook ergens anders dan aan een Mediterrane kust. De lage vliegcijfers van april zijn alleen maar winst voor het milieu. Hoewel het aantal vluchten alweer toeneemt, kunnen we met simpelweg andere keuzes de ‘oude’ aantallen van 7,7 miljoen passagiers vorig jaar makkelijk vermijden. Ook zonder de dwang van een lockdown.
Bas Buise – september 2020
Hondenkennel.net 